Haribo anti racism video

Ένα ενδιαφέρον πείραμα, της Χρύσας Αναστασίου

Ρατσισμός

(ο) ουσ. [<ράτσα] θεωρία που υποστηρίζει την ανωτερότητα μιας φυλής και αποβλέπει τη διατήρηση της ‹‹καθαρότητας›› της και στην κυριαρχία της επί των άλλων~

Η λέξη ρατσισμός είναι ενταγμένη στο λεξιλόγιο των περισσότερων Ελλήνων σήμερα. Ξέρουμε όλοι τη σημασία της (λίγο ή πολύ) και μπορούμε άνετα να την εξηγήσουμε λέγοντας ότι ο ρατσισμός είναι χαρακτηριστικό του ανθρώπου που θεωρεί τον εαυτό του κατώτερο, καλύτερο από κάποιους άλλους, ακόμα κι αν τις διαφορές πάνω στις οποίες στηρίζει την ανωτερότητα του δεν πάλεψε καθόλου για να τις αποκτήσει, αλλά τις κληρονόμησε, όπως το διαφορετικό χρώμα δέρματος. Από μικρή ηλικία οι γονείς και οι δάσκαλοί μας μάς λένε ότι δεν είναι ωραίο να ήμαστε ρατσιστές και να κάνουμε διακρίσεις. Μάλιστα έχουν πάντα το εξής επιχείρημα ‹‹θα σου άρεσε να ήσουν στη θέση αυτού?››εννοώντας βέβαια το άτομο στο οποίο ασκείται η ρατσιστική συμπεριφορά.

Αυτό το επιχείρημα πήρε μία δασκάλα ενός δημοτικού σχολείου το 1970 και του “έδωσε ζωή” πραγματοποιώντας ένα διήμερο πείραμα.Την πρώτη μέρα, έπεισε τα παιδιά πως όσα έχουν γαλανά μάτια είναι ανώτερα από όσα έχουν καστανά και πως από εκείνη τη στιγμή θα είχαν πλεονεκτική θέση έναντι των παιδιών με καστανά μάτια στα πάντα. Με αυτό εννοούσε ότι οι γαλανομάτηδες θα είχαν μεγαλύτερο διάλειμμα ενώ οι καστανοί θα έμεναν μέσα αλλά και ότι σε καμία περίπτωση οι γαλανομάτηδες δεν θα μπορούσαν να παίξουν με τους καστανομάτηδες καθώς έχουν σοφότερα υψηλότερο νοητικό επίπεδο. Έπειτα έδωσε στα παιδιά με τα καστανά μάτια ένα κολάρο που συμβόλιζε την κατωτερότητα αυτών των παιδιών και τους υποχρέωσε να το φοράνε όλη μέρα ώστε να μπορούν να ξεχωρίσουν οι άλλοι από μακριά ότι είναι ανόητοι. Τη δεύτερη μέρα, οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Τώρα, τα παιδιά με τα καστανά μάτια είναι καλύτερα, πιο έξυπνα και συνεπώς έχουν παραπάνω διάλειμμα απολαμβάνουν δηλαδή όλα όσα απολάμβαναν την προηγούμενη ημέρα οι γαλανομάτηδες.

Με αυτό τον τρόπο μια ήρεμη τάξη, με χαρούμενα παιδιά που έπαιζαν και διασκέδαζαν, χωρίστηκε στη μέση. Για πρώτη φορά, υπήρξε συμπλοκή στην αυλή του σχολείου μεταξύ των παιδιών με καστανά μάτια και αυτών με γαλανά, με τους τελευταίους να αποκαλούν υποτιμητικά τους μέχρι πριν λίγο φίλους τους “καστανομάτηδες ”(στα αγγλικά “browneyed’’), όπως αποκαλούσαν οι γονείς τους τούς μαύρους, «αράπηδες”.Καθώς είπε η δασκάλα, «παιδιά που συνεργάζονταν θαυμάσια και συμπαθούσαν το ένα το άλλο, μετατράπηκαν σε μοχθηρά, βίαια και ρατσιστικά άτομα. Ηταν αηδιαστικό». Για πρώτη φορά, τα παιδιά ένιωθαν το βάρος της φυλετικής διάκρισης και του ρατσισμού στις πλάτες τους, για κάτι που δεν επέλεξαν να έχουν (καστανά ή γαλανά μάτια) και που δεν μπορούσαν να αλλάξουν.

Αυτό το πείραμα το είχε πολύ καιρό στο μυαλό της η κα Έλιοτ όμως δεν το είχε εφαρμόσει. Η αφορμή της δόθηκε με την απορία ενός παιδιού για τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ του βασιλιά το 1968 και από τότε αυτή η άσκηση γίνεται σε κάθε τάξη της καθώς και σε πολλές άλλες ανά τον κόσμο.